Rode Duivels (België)

België: de golfbewegingen van de Rode Duivels

Het nationale elftal van België heeft enkele zeer sterke periodes gekend, maar het is het lot van relatief kleine Europese landen dat ze ook regelmatig worden verdrukt door de grote. Toch waren de Rode Duivels enkele keren een belangrijke gast op een eindronde, met de derde plek op het WK 2018 en de tweede op het EK 1908 als voorlopige hoogtepunten. Zullen de Rode Duivels het Europees Kampioenschap 2020 winnen?

1895: België krijgt een voetbalbond

De Belgen waren er vrij vroeg bij om initiatieven op het gebied van voetbal in goede banen te leiden met een nationale voetbalbond. In 1895 werd de Koninklijke Belgische Voetbalbond opgericht, al is die naam pas sinds 1920 in gebruik. De bond was een oprichtend lid van de FIFA in 1904 en de UEFA in 1954.

De eerste interland en derby begin 1900

De eerste officiële interland was in 1904 tegen Frankrijk en het jaar daarop stond de eerste derby der lage landen – tegen Nederland – op de agenda. Superfans van de Rode Duivels, een bijnaam die in 1906 werd aangenomen, zullen tegenwerpen dat België in 1900 al brons won op de Olympische Zomerspelen. Toen was voetbal echter een demonstratiesport en dus geen volwaardige discipline.

Direct succes

De eerste deelname aan een groot toernooi is derhalve de Olympische Spelen in eigen land, in 1920. In Antwerpen versloeg België de Spaanse en Nederlandse elftallen, waarna in de finale een 2-0 voorsprong werd genomen versus Tsjecho-Slowakije. Ook toen al was er divagedrag onder voetballers: nadat een Tsjechoslowaakse verdediger rood kreeg liepen zijn maten uit protest van het veld.

WK in Uruguay

In 1930 was België een van de vier Europese landen die wel bereid waren om de lange en dure reis naar Uruguay te ondernemen. Dit allemaal voor het allereerste wereldkampioenschap voetbal. Zowel op dat WK als in 1934 en 1938 kwamen de Belgen niet voorbij de openingsronde. Het was de voorbode voor een langere periode waarin het Belgische elftal weinig potten kon breken. De eerstvolgende twee WK-deelnames waren in 1954 en 1970 en bij die gelegenheden was wederom de groepsfase het eindstation.

Een prima vervolg

Het Europees Kampioenschap van 1972 bleek een vruchtbaarder toernooi voor de Rode Duivels. België werd aangewezen voor de eindronde (direct de halve finales), verloor van West-Duitsland maar veroverde brons ten koste van Hongarije. Na het gemiste EK 1976 was er in 1980 weer een oprisping. De Belgen wonnen groep A en gingen in de finale onderuit tegen West-Duitsland: 1-2. Ook op het WK 1986 in Mexico lieten de Belgen van zich horen. Argentinië wist pas in de halve finale de opmars van de Duivels te stuiten en had daar twee goals van Maradona voor nodig.

Van de donkere dagen naar de gouden generatie

Op de vier WK’s na die piek wist België nog de tweede ronde te bereiken. Terwijl na het mislukte EK in 1984 het continentale toernooi driemaal op rij niet werd bereikt. Het wak werd nog dieper, want in 2006 en 2010 lukte het ook niet om kwalificatie voor het WK af te dwingen – evenmin als voor Euro 2012.

Toch was destijds al een ommekeer gaande, die tot drie bemoedigende eindrondes op rij zou leiden. Het begon allemaal met de transfer van Vincent Kompany naar Manchester City in 2008. Dat was een sleuteljaar, want 2008-2009 was ook het seizoen waarin Eden Hazard debuteerde voor de Rode Duivels, waarin Kevin De Bruyne zijn entree maakte in het profvoetbal bij KRC Genk en waarin Thibaut Courtois en Romelu Lukaku voor het eerst waren te bewonderen. Zij werden de pilaren van de Gouden Generatie.

De grote clubs kregen interesse

Steeds meer Belgen werden vastgelegd door topclubs. Marouane Fellaini ging naar Manchester United, Dries Mertens schitterde ondanks zijn kleine postuur als aanvaller van Napoli, Toby Alderweireld en Verthonghen verkasten naar Tottenham Hotspur. Geen wonder dat media de term gouden generatie op deze duivels plakten, al ontbrak het na de kwartfinale op het WK 2014, de kwartfinale op Euro 2016 en die derde plek op het WK 2018 dus wel aan goud.

De bekendste spelers van de Rode Duivels

Na het seizoen 2018-2019 heeft verdediger Jan Vertonghen de meeste caps op zijn naam staan. Ondanks zijn verdiensten zal hij niet de geschiedenisboekjes ingaan als meest geliefde of betoverende Belgische voetballer. Eden Hazard maakt daar wel aanspraak op. De dribbelkoning werd bij Chelsea al eens uitgeroepen tot beste speler van de Premier League en vervolgde in 2019 zijn loopbaan bij Real Madrid. Vincent Kompany zal vanwege zijn rol als aanstichter van de gouden generatie, betrouwbaarheid in het hart van de defensie plus inspirerende persoonlijkheid ook niet snel worden vergeten.

Andere belangrijke namen zijn Eric Gerets en Jan Ceulemans (jaren 70), Franky Van der Elst (jaren 80 en 90), Marc Degryse (jaren 90) en Marc Wilmots, die als bondscoach net niet het maximale uit de gouden generatie wist te halen.

België op de FIFA-ranking

Sinds het startschot van de FIFA-ranking in 1993 stonden de Belgen tijdenlang op weinig hoopgevende plekken. 42^e aan het einde van 1996, 66^e ultimo 2009. Dankzij de gouden generatie werd 2015 afgesloten als koploper en dat werd in 2018 herhaald. Een zeer bijzonder feit voor een niet al te groot land dat ook nog eens met een taalstrijd kampt, wat nooit goed kan zijn voor de teamgeest. Er zal vooral heel veel  geluk nodig zijn om ooit weer een vergelijkbare generatie te krijgen.

Vrouwenvoetbal in België

Het Belgische vrouwenelftal speelde in 1976 zijn eerste interland en inmiddels beschikken topclubs als Anderlecht,  Standard Luik en Gent ook over een vrouwentak. Kwalificatie voor eindrondes eindigde telkens in een flop, maar in 2017 lukte het eindelijk om het Europees kampioenschap (in Nederland) te bereiken. Gaan de ‘red flames’ nu eindelijk ontbranden?